Venture capital

Venture capital – nazwa zamienna dla inwestycji na niepublicznym rynku kapitałowym, znajdującym się w początkowej fazie rozwoju. Polega na finansowaniu innowacyjnych, ale przez to ryzykownych inwestycji. Celem inwestowania takiego kapitału jest zysk wynikający z wartości samego przedsiębiorstwa, a nie z jego działalności usługowej bądź produkcyjnej.

Venture capital jest zasileniem nowo tworzonej spółki, które odbywa się przez objęcie jej akcji lub udziałów. Rozwiązanie to powoduje wprowadzenie kapitału do firmy bez konieczności zaciągania kredytu. Inwestor, który decyduje się na wprowadzenie venture capital odtąd staje się współwłaścicielem spółki która jest przez niego finansowana. Ilość akcji czy udziałów jaki w zamian otrzyma ustalana jest wcześniej z właścicielami lub pomysłodawcami takiego rozwiązania. Ryzyko inwestora jest przy tym takie samo jak ryzyko podjęte przez pozostałych udziałowców. W przypadku sukcesu przedsięwzięcia, inwestor razem z udziałowcami uczestniczy w podziale zysków. Przedstawiciele spółki mogą ponadto podpisać z inwestorem umowę inwestycyjną, przypominającą w swoim charakterze współpracę menedżerską. Na mocy jej postanowień inwestor oferuje przedsiębiorcy pomoc i doradztwo w zakresie inwestycji, oraz innych działań na rzecz rozwoju firmy. W umowie zawarte są także szczegółowe uprawnienia i obowiązki stron. Umowa tego rodzaju pozostawia inwestorowi większy zakres ingerenci w sprawy spółki w porównaniu do innych typów inwestycji, i opiera się na obopólnym zaufaniu.

Okres inwestycji jest ściśle określony i z reguły mieści się w czasie od 3 do 7 lat. Dla spółki jest to gwarancja, że kapitał nie zostanie z niej wycofany przed upływem tego terminu. Po tym czasie inwestor wycofuje swój kapitał razem z ewentualnymi zyskami. Proces wyprowadzania kapitału z firmy powinno się przeprowadzić w sposób przemyślany i zaplanowany, tak aby zarówno rynek jak i samo przedsiębiorstwo nie odczuły tego negatywnych skutków. Firma, w którą zainwestowano venture capital nie może doprowadzić do sytuacji, w której jego wyprowadzenie będzie niemożliwe, np. ze względu na konkurencję na rynku.

Inwestycje venture capital są przedsięwzięciem obarczonym dużym ryzykiem w stosunku do innych tego typu działań, ponieważ jest to finansowanie form dopiero rozpoczynających swoją działalność na rynku, i przez to mało doświadczonych. Im wcześniejsza faza rozwoju spółki, tym zwiększa się ryzyko niepowodzenia i utracenia kapitału. Stosowanie tego rodzaju dofinansowania firmy budzi obawy przed wieloma przedsiębiorcami. Razem z wprowadzeniem venture capital tracą oni bowiem część swoich uprawnień i ograniczona jest ich władza, a prowadzenie firmy i podejmowanie wielu kluczowych decyzji odtąd jest wynikiem kompromisu zawartego z inwestorem. Z drugiej jednak strony poza środkami finansowymi otrzymują oni niezbędną wiedzę i doświadczenie rynkowe nowego udziałowca.

Możliwość wprowadzenia venture capital do spółki może odbyć się w dwojaki sposób:

• Poprzez finansowanie bezpośrednie, które polega na zakupie udziałów w spółce bezpośrednio od inwestorów, bez pośredniczenia w transakcji funduszy, które specjalizują się w gromadzeniu kapitału i jego inwestowaniu na wspólny rachunek osób dających kapitał. Bezpośrednio inwestować mogą osoby prywatne, nieraz występujące w grupach.
• Poprzez finansowanie pośrednie, czyli inwestując za pośrednictwem wyspecjalizowanych funduszy venture capital. W tym wypadku całość kapitału pochodzi od inwestorów i wprowadzana jest do specjalnie zorganizowanej struktury prawnej. Inwestorzy wnoszą swoje wkłady do wspólnej masy kapitałowej, a w zamian obejmują udziały w wysokości proporcjonalnej do wniesionego wkładu. Kapitał wniesiony przez jednego inwestora może zostać rozdysponowany na kilka projektów, niejednokrotnie pochodzące z różnych branż i będących na różnych etapach rozwoju. Dzięki takiemu zróżnicowaniu zasobu projektów, czyli portfela inwestycji, zmniejszeniu ulega ryzyko niepowodzenia. Porażka jednego projektu jest amortyzowana przez przedsięwzięcia zakończone sukcesem.