Urząd Dozoru Technicznego

Urząd Dozoru Technicznego – państwowa instytucja, której celem jest kontrola bezpieczeństwa oraz zapewnienie prawidłowego działania urządzeń i instalacji technicznych, podlegających nadzorowi technicznemu. Zakres i sposób działania urzędu określa ustawa z dnia 21 grudnia 2000 roku (Dz. U. Nr 122 , poz. 1321 z późniejszymi zmianami).

Dozór nad urządzeniami technicznymi odbywa się od momentu ich projektowania, przez wytwarzanie, w tym wytwarzanie poszczególnych elementów, modernizację, naprawę oraz eksploatację. Rodzaj urządzeń podlegających dozorowi określane jest w drodze rozporządzenia przez Radę Ministrów. Podobnie określa się formy dozoru technicznego, odpowiednie dla poszczególnych rodzajów urządzeń, a także przewidziane dla nich terminy i zakres badań technicznych.

Do zakresu działań UDT należy:

• nadzór i kontrola nad przestrzeganiem przepisów o dozorze technicznym, w tym zasad i przepisów dotyczących bezpieczeństwa techniki i urządzeń technicznych,
• czynny dozór nad urządzeniami technicznymi, którego zakres określa ustawa,
• wydawanie decyzji dotyczących spraw związanych z wykonywaniem dozoru technicznego,
• odpowiednie szkolenie pracowników związanych z dozorem technicznym,
• prowadzenie rejestrów użytkowanych urządzeń technicznych,
• współpraca w zakresie wykonywanie dozoru technicznego z jednostkami specjalistycznymi,
• działalność mająca na celu tworzenie norm i zasad określających warunki bezpiecznej pracy urządzeń technicznych,
• ocena stopnia zagrożenia wynikającego z pracy urządzeń technicznych, analiza przyczyn i skutków ich uszkodzenia,
• działalność badawcza w zakresie bezpieczeństwa pracy urządzeń technicznych, prowadzenie w tym zakresie prac diagnostycznych i tworzenie ekspertyz,
• podejmowanie działań mających na celu zwiększanie kwalifikacji oraz wiedzy osób odpowiedzialnych za bezpieczeństwo pracy urządzeń technicznych, także w zasięg międzynarodowym oraz poprzez współpracę z instytucjami państwowymi,
• tworzenie programów szkoleń dla pracowników w zakresie bezpieczeństwa pracy urządzeń technicznych, sprawdzanie kwalifikacji osób odpowiedzialnych za wytwarzanie, modernizację, naprawę, obsługujących i konserwujących te urządzenia,
• wydawanie certyfikatów dla systemów jakości obsługujących urządzenia techniczne,
• wnioskowanie o zmiany w opłatach za czynności jednostek dozoru technicznego.

Wytwarzanie, modernizacja lub naprawa urządzeń technicznych oraz ich elementów, mogą być dokonywane przez osobę posiadającą specjalne uprawnienie, wydawane w formie decyzji administracyjnej, przez właściwy organ jednostki dozoru technicznego. Aby je uzyskać, osoba wytwarzająca, naprawiająca lub modernizująca urządzenie techniczne musi wystąpić ze stosownym wnioskiem do właściwego organu jednostki dozoru technicznego. Po stwierdzeniu, iż spełnione są wymagania w zakresie bezpiecznego wytwarzania, naprawiania czy modernizowania urządzeń, organ wydaje stosowne uprawnienie.

Kryteriami oceny organu są w szczególności odpowiednie do zakładanych działań technologie, urządzenia zapewniające wytwarzanie, naprawę, modernizacje zgodnie z tą technologią, zatrudnienie odpowiednio wykwalifikowanych pracowników, których kompetencje określają odrębne przepisy. Ponadto posiadanie zorganizowanej kontroli jakości, możliwość przeprowadzania badań niszczących oraz nieniszczących urządzenia techniczne w laboratorium własnym lub innym, uznanym przez organ właściwej jednostki dozoru.

W celu stwierdzenia spełnienia powyższych wymagań osoba wytwarzająca, naprawiająca lub modernizująca urządzenia techniczne, przedstawić może certyfikat systemu jakości zgodny z obowiązującymi normami, a zatwierdzony i nadzorowany przez organ dozoru technicznego. W dokumencie przyznającym uprawnienie zawarte są informacje o specyfikacji technicznej, stosowanych technologiach, materiałach oraz kontroli jakości urządzeń technicznych, będące określeniem warunków stanowiących podstawę wydania uprawnienia. Wytwarzający, naprawiający lub modernizujący urządzenia techniczne ma obowiązek zawiadomić organ dozoru technicznego o wszelkich zmianach warunków określonych w uprawnieniu.

Centrala UDT znajduje się w Warszawie, a podlega jej 29 oddziałów terenowych.