Spółka handlowa

Spółka handlowa – jest jedną z form prowadzenia działalności gospodarczej, powstaje wskutek zawarcia umowy przez co najmniej dwa podmioty. Powstanie, funkcjonowanie, organizację, rozwiązywanie, łączenie, podział i przekształcenie spółek handlowych, a także ich rodzaje określa ustawa z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych.

Podpisując umowę zawarcia spółki wspólnicy zobowiązują się dążyć do osiągnięcia wspólnego celu, poprzez wniesienie wkładów finansowych, a także, jeśli określa to umowa, poprzez współdziałanie w inny sposób. Istnieją dwa rodzaje spółek handlowych:

• spółki osobowe, a wśród nich: spółka jawna, partnerska, komandytowa i komandytowo – akcyjna,
• spółki kapitałowe: spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, spółka akcyjna.

Dla spółek kapitałowych oraz spółki komandytowo-akcyjnej przepisy narzucają wymóg ich rejestracji w Krajowym Rejestrze Sądowym. Wymagane ogłoszenia publikowane są w Monitorze Sądowym i Gospodarczym, chyba że ustawa stanowi inaczej.

Spółki osobowe mogą we własnym imieniu nabywać prawa, w tym także własność nieruchomości oraz inne prawa rzeczowe, zaciągać zobowiązania, być powodem lub pozwanym w postępowaniach przed sądami powszechnymi. Spółka taka prowadzi przedsiębiorstwo pod własną firmą (nazwą).

Dla zmiany postanowień określonych w umowie spółki, niezbędna jest zgoda wszystkich wspólników. Natomiast ogół praw i obowiązków wspólnika może zostać przeniesiony na inną osobę wyłącznie, jeśli taki zapis znajdzie się w umowie. Niezbędne jest do tego także uzyskanie pisemnej zgody wszystkich wspólników, chyba, że umowa stanowi inaczej.

Jeśli spółka nie jest zobowiązana do prowadzenia ksiąg rachunkowych zgodnie z przepisami o rachunkowości, zobowiązana jest do sporządzenia sprawozdania finansowego, które tworzy w oparciu o podsumowanie zapisów w podatkowej księdze przychodów i rozchodów, a także innych ewidencji prowadzonych przez nią dla celów podatkowych i pozwalających na sporządzenie takiego sprawozdania.

Spółki kapitałowe, podobnie jak osobowe, mogą we własnym imieniu nabywać prawa, w tym prawa rzeczowe i własność nieruchomości, a także pozywać i być pozywane oraz zaciągać zobowiązania. Przed wpisem do Krajowego Rejestru Sądowego spółka z ograniczoną odpowiedzialnością oraz spółka akcyjna są spółkami „w organizacji”, a po wpisaniu zyskują osobowość prawną. Jednocześnie odtąd stają się podmiotem praw i obowiązków. Odpowiedzialność za zobowiązania spółki ponoszą solidarnie spółka oraz osoby, które w jej imieniu podejmują działania.

Wspólnicy wnoszą do spółki wkład w postaci pieniężnej bądź niepieniężnej, w postaci prawa niezbywalnego, świadczenia pracy lub usług. Jeśli do dokonania określonej czynności ustawa wymaga uchwały wszystkich wspólników, rady nadzorczej lub walnego zgromadzenia, czynność dokonana bez tej zgody jest nieważna.

Spółka posiada organy, które działają w jej imieniu, a których szczegółowe kompetencje określa Kodeks Spółek Handlowych. Członkiem zarządu, rady nadzorczej, komisji rewizyjnej, może być wyłącznie osoba posiadająca pełną zdolność do czynności prawnych. W organach tych nie może zasiadać osoba skazana prawomocnym wyrokiem za przestępstwa wymienione w rozdziałach XXXIII-XXXVII Kodeksu karnego.

O rozwiązaniu spółki kapitałowej wpisanej do rejestru może orzec sąd rejestrowy w przypadkach gdy:

• nie zawarto umowy spółki,
• określony w statucie lub umowie przedmiot działalności spółki jest niezgodny z prawem,
• w umowie albo statucie spółki brak jest postanowień o przedmiocie działalności spółki, kapitale zakładowym i wniesionych przez wspólników wkładach,
• wszystkie osoby, które zawierały umowę spółki lub podpisujące jest statut, nie miały zdolności do czynności prawnych w chwili dokonywania tych czynności.

Jeśli braki te nie zostaną uzupełnione w terminie wyznaczonym przez sąd, może on wydać postanowienie o rozwiązaniu spółki.