Podatek dochodowy od osób prawnych (CIT)

CIT – (Corporate Income Tax), podatek dochodowy od osób prawnych; podatek odprowadzany od dochodów spółek i innych osób prawnych, czyli jednostek organizacyjnych, posiadających osobowość prawną której przysługuje zdolność prawna i zdolność do czynności prawnych. CIT jest rodzajem podatku bezpośredniego.

Opodatkowanie dochodów osób prawnych podatkiem CIT, wynika z ustawy z dnia 15 lutego 1992 roku o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2011 r. Nr 74, poz. 397 ze zm.). Jednak przepisów tej ustawy nie stosuje się do podmiotów uzyskujących przychody z następujących rodzajów działalności:

• działalności rolniczej, z wyjątkiem działów specjalnych produkcji rolnej, chyba że ustalenie przychodów jest wymagane dla celów określenia dochodów wolnych od podatku dochodowego,
• z gospodarki leśnej w rozumieniu ustawy o lasach,
• czynności, które nie mogą być przedmiotem prawnie skutecznej umowy,
• przychodów uzyskiwanych przez przedsiębiorców żeglugowych, opodatkowanych podatkiem tonażowym.

Podatnikami podatku CIT są wszystkie osoby prawne, bez względu na to w jaki sposób nabyły osobowość prawną, a także spółki kapitałowe w organizacji. Ponadto wśród płatników tego podatku wyróżnić można tzw. grupy kapitałowe, będące związkiem co najmniej dwóch spółek prawa handlowego, posiadające osobowość prawną. Spółki te muszą łączyć interesy kapitałowe. Dodatkowo, aby związek podatników mógł być uznany za grupę kapitałową, spełnione muszę być następujące warunki:

• Grupę kapitałową mogą tworzyć wyłącznie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością i spółki akcyjne, a wysokość kapitału zakładowego (akcyjnego) nie może być niższa niż 1 milion złotych. Spółka dominująca, czyli spółka matka, powinna posiadać 95% udziału w kapitale zakładowym (akcyjnym), a spółki zależne, czyli spółki córki, nie mogą posiadać udziałów w kapitale zakładowym innych spółek, które tworzą grupę. Ponadto spółki takie nie mogą posiadać zaległości na rzecz Skarbu Państwa z tytułu podatków.
• Utworzenie grupy kapitałowej powinno odbyć się poprzez zawarcie umowy między spółkami, sporządzonej w formie aktu notarialnego. Umowa musi być zawarta na okres co najmniej 3 lat podatkowych, i zostać zarejestrowana w urzędzie skarbowym.
• Spółki wchodzące w skład grupy kapitałowej nie mogą korzystać ze zwolnień w opłacaniu podatku dochodowego i VAT na mocy odrębnych przepisów.
• Dochód podatkowej grupy kapitałowej powinien wynosić co najmniej 3% w stosunku do przychodów podatkowych.

Istnieje grupa podmiotów zwolniona z opłacania podatku od osób prawnych. Zaliczają się do nich:

• Skarb Państwa,
• Narodowy Bank Polski,
• jednostki budżetowe i fundusze celowe powołane na mocy odrębnych przepisów,
• przedsiębiorstwa międzynarodowe i jednostki gospodarcze, stworzone przez organ administracji państwowej wraz z innymi państwami,
• gminy w zakresie dochodów własnych,
• Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa,
• Zakład Ubezpieczeń Społecznych, fundusze emerytalne i inwestycyjne,
• Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej,
• wojewódzki fundusze ochrony środowiska i gospodarki wodnej,
• organizacje religijne.

Obowiązek opłacania podatku CIT, czyli może mieć charakter nieograniczony lub ograniczony. Podatnicy, których siedziba lub zarząd znajduje się na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej, podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów. Bez znaczenia pozostaje tutaj miejsce osiągania dochodów i w tym wypadku mamy do czynienia z nieograniczonych obowiązkiem podatkowym. Jeśli natomiast siedziba lub zarząd podatnika nie znajduje się na terytorium RP, wówczas podlega on obowiązkowi uiszczenia podatków tylko od dochodów uzyskanych w Polsce, i tym samym jego obowiązek podatkowy ma charakter ograniczony.

Z reguły opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych podlega dochód przez nie uzyskiwany. Jednak w niektórych sytuacjach obowiązek podatkowy może obejmować przychód. Dotyczy to niektórych rodzajów przychodów osiąganych na terytorium Polski, przez podatników, którzy swoją siedzibę ulokowali poza granicami kraju, i są to przychody z tytułu praw autorskich czy dywidend. W przypadku podmiotów krajowych są to przychody z dywidend i udziałów w zyskach osoby prawnej. Różnica między dochodem a przychodem polega na tym, że ten pierwszy jest nadwyżką sumy przychodów od kosztów ich uzyskania, osiągniętą w danym roku podatkowym. Przychodem natomiast określa się wszystkie otrzymane przez osobę prawną pieniądze, wartości pieniężne, świadczenia itp.

Podstawę opodatkowania stanowi dochód osiągnięty przez osobę prawną w danym roku podatkowym. Istnieje możliwość dokonania odliczeń, np. z tytułu darowizn na rzecz organizacji pożytku publicznego, darowizn na cele kultu religijnego, jednak nie przekraczających 10% dochodu. Wysokość podatku od osób prawnych obecnie wynosi 19%. Rozlicznie podatku następuje po zakończeniu roku podatkowego i jest dokonywane poprzez złożenie we właściwym urzędzie skarbowym wstępnego zeznania podatkowego. Termin do złożenia dokumentu upływa z końcem marca. W tym czasie należy także opłacić podatek lub różnicę między podatkiem a wysokością uiszczonych zaliczek. Zeznanie ostateczne, określające wysokość dochodu podatnik jest zobowiązany złożyć w terminie 10 dni, liczonym od daty zatwierdzenia rocznego sprawozdania, jednak nie później niż przed upływem 9 miesięcy od zakończenia roku podatkowego. Do zeznania podatkowego należy także dołączyć roczny bilans finansowy i rachunku wyników, a nieraz także opinię i raport audytora wraz z odpisem uchwały walnego zgromadzenia.