PIP (Państwowa Inspekcja Pracy)
Państwowa Inspekcja pracy (PIP) – organ administracji publicznej, do którego zadań należy kontrola nad przestrzeganiem przepisów prawa pracy oraz nadzór nad podmiotami zobowiązanymi do przestrzegania przepisów prawa pracy. Państwowa Inspekcja pracy kontroluje w szczególności przestrzeganie przepisów, a także zasad bezpieczeństwa i higieny pracy.
Państwowa inspekcja pracy dzieli się na Główny Inspektorat Pracy (GIP) z siedzibą w Warszawie przy ul. Kruczej 38/42 oraz 16 Okręgowych Inspektoratów Pracy. Zakres terytorialny kompetencji Okręgowych Inspektoratów Pracy w głównej mierze pokrywa się z podziałem administracyjno-terytorialnym RP. W strukturach Państwowej inspekcji Pracy działa również Ośrodek Szkolenia Państwowej Inspekcji Pracy.
Statut Państwowej Inspekcji Pracy jest wydawany jak zarządzenie Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej. Dokument ten jest podstawą działania tej instytucji. PIP ponadto ściśle współpracuje z Radą Ochrony Pracy działającą przy sejmie RP.
Głównym zadaniem Państwowej Inspekcji pracy jest kontrola zakładów pracy, a także nadzór nad przestrzeganiem przepisów zawartych w Kodeksie pracy oraz przepisów zawartych w innych aktach prawnych odnoszących się do prawa pracy oraz bezpieczeństwa i higieny pracy. PIP wykonuje nadzory i kontrolę nad obowiązkami pracodawcy względem pracownika w kwestii: wynagrodzenia za pracę, przestrzegania czasu pracy, urlopów, wymagań BHP, a także w kwestii ochrony praw kobiet, osób niepełnosprawnych i młodocianych.
Oprócz nadzoru i kontroli, Państwowa Inspekcja pracy zajmuje się również wyjaśnieniem przyczyn wypadków w pracy. Zakres kompetencji PIP w tej kwestii obejmuje wypadku ciężkie, śmiertelne oraz zbiorowe. Ponadto obejmuje też wszystkie te wypadki, o których pracodawca jest prawnie zobowiązany powiadomić Państwową Inspekcję Pracy. PIP może w przypadku zaniedbań nałożyć na przedsiębiorcę kary finansowe.
PIP posiada uprawnienia w do prowadzenie postępowań mandatowych oraz do wydawania decyzji administracyjnych o nałożeniu grzywny w przypadku łamaniu przepisów ustawy o czasie pracy kierowców. Państwowa Inspekcja Pracy może w taki przypadku nałożyć grzywnę w wysokości od 1000 zł do 30 000 zł. Oprócz tego PIP posiada możliwość występowania z wnioskiem o ukaranie pracodawców do właściwych sądów grodzkich. Państwowa Inspekcja Pracy jest również zobowiązana do powiadomienia prokuratury, jeśli istnieje podejrzenie popełnienia przestępstwa przez pracodawcę, w zakresie przepisów prawa pracy.
Kontrola inspektorów PIP polega zazwyczaj na niezapowiedzianych wizytach w zakładach pracy lub w innym miejscu pracy w określonych przypadkach. Kontrole przeprowadzane są zarówno u przedsiębiorców zatrudniających ludzi w zakładach pracy jak też u przedsiębiorców zatrudniających ludzi na podstawie umów cywilnoprawnych (umowy zlecenie, umowy o dzieło). Kontrola może być przeprowadzona w normalnym trybie oraz w trybie doraźnym po uprzednim otrzymaniu skargi na pracodawcę. W wyniku kontroli, która wykaże rażące zaniedbania przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy lub niebezpieczeństwo utraty życia lub zdrowia przez pracowników, Okręgowy Inspektor Pracy może nakazać wstrzymanie pracy zakładu. W postępowaniu kontrolnym Państwowa Inspekcja Pracy nakazuje usunięcie zaniedbać oraz uchybień w terminie określonym w wystawionym nakazie bądź natychmiastowo.
Oprócz funkcji nadzorczo-kontrolujących, Państwowa Inspekcja Pracy prowadzi również doradztwo dla pracowników, zarówno w placówce jak też telefonicznie oraz za pośrednictwem poczty e-mail.
