NIP

NIP, czyli Numer Identyfikacji Podatkowej to numer nadawany każdemu polskiemu obywatelowi z mocy ustawy z dnia 13 października 1995 r. „O zasadach ewidencji i identyfikacji podatników oraz płatników podatków i składek ubezpieczeniowych”.

Numer Identyfikacji Podatkowej składa się z 10 cyfr (trzy pierwsze to kod danego US, zaś ostatnia to cyfra kontrolna). Każdy podatnik w Polsce musi posiadać swój własny NIP, który służy do ewidencji płatników i podatników. Nadawany jest on przez naczelnika Urzędu Skarbowego, lecz żeby go uzyskać, należy złożyć odpowiednie zgłoszenie identyfikacyjne na specjalnym formularzu dostępnym w każdym US.

Osoby fizyczne będące przedsiębiorcami są zobowiązane do dołączenia do wniosku o nadanie im NIP wniosku CEIDG-1 (o wpis do ewidencji działalności gospodarczej, składany w urzędzie gminy właściwym z adresem zamieszkania).

Osoby fizyczne, które nie są przedsiębiorcami, lecz prowadzą samodzielnie działalność gospodarczą muszą dokonać zgłoszenia identyfikacyjnego za pomocą formularza NIP-3, składanego na ręce naczelnika właściwego Urzędu Skarbowego.

Pozostali podatnicy, którzy nie stanowią osób fizycznych są zobligowani do zastosowania formularza NIP-2. W przypadku podmiotów podlegających wpisowi do KRS, do NIP-2 należy dołączyć również wniosek o wpis do rejestru przedsiębiorców w najbliższym sądzie rejestrowym.

Od września 2011 r. osoby fizyczne, które nie prowadzą własnej działalności gospodarczej bądź nie są zarejestrowani jako podatnicy podatku VAT od towarów i usług nie muszą stosować już NIP jako identyfikatora podatkowego – mogą zastąpić go numerem PESEL.

Do 2011 roku NIP musiały posiadać: wszystkie osoby fizyczne, osoby prawne, a także zakłady i jednostki organizacyjne, które nie posiadały osobowości prawnej, choć na podstawie odrębnych przepisów prawnych były podatnikami. Posiadanie Numeru Identyfikacji Podatkowej dotyczyło również wszystkich podmiotów płacących składki na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne.

Nadanie niepowtarzalnego i niezmiennego dla danego podmiotu Numeru Identyfikacji Podatkowej jest całkowicie bezpłatne i dokonuje się go jednokrotnie (bez względu na wybraną formę opodatkowania, liczbę i rodzaj opłacanych podatków, rodzaj i liczbę prowadzonej działalności gospodarczej). W przypadku jakichkolwiek zmian, które dotyczą nazwiska danego podatnika, nazwy jego firmy, adresu zamieszkania czy też miejsc wykonywania działalności gospodarczej, należy dokonać zgłoszenia aktualizacyjnego.

Ustawowy obowiązek podawania NIP obejmuje: wszystkie dokumenty podatkowe oraz niepodatkowe, związane z poborem należności przez organy podatkowe lub celne, a także w przypadku tego rodzaju żądania – dokumenty składane w organach administracji samorządowej i rządowej, bankach, organach kontroli skarbowej, u przedstawicieli Najwyższej Izby Kontroli.