Kontrakt menedżerski

Kontrakt menedżerski to specyficzna forma zatrudnienia, należąca do nienazwanych umów cywilnoprawnych. Oznacza to, że nie jest ona bezpośrednio uregulowana przepisami obowiązującego prawa cywilnego, kodeksu pracy itd.

Przedmiotem umowy kontraktu menedżerskiego jest powierzenie sprawowania zarządu przedsiębiorstwa, w celu osiągnięcia zysku. Stronami umowy mogą być osoby fizyczne lub prawne oraz inne podmioty gospodarcze. Umowa jest zawierana, podobnie jak umowa o pracę, za zgodnym oświadczeniem woli obydwu ze stron. W kontrakcie menedżerskim, osoba zatrudniona zobowiązuje się do zarządzania przedsiębiorstwem, natomiast druga, będąca właścicielem przedsiębiorstwa, do wypłaty odpowiedniego honorarium za wyświadczoną pracę.

Elementami umowy, które powinny się w niej znaleźć, aby można ją było uznać za kontrakt menedżerski są:

• szczegółowo określone obowiązki menedżera, jaki musi on wykonywać dla zlecającego
• cel kontraktu
• wyszczególnienie zakresu obowiązków i uprawnień związanych z zajmowanym stanowiskiem
• klauzule poufności, będące gwarancją zachowania tajemnic związanych z działalnością przedsiębiorstwa, podczas trwania kontraktu oraz po jego zakończeniu
• fakultatywnym, aczkolwiek bardzo rzadko pomijanym zapisem jest także zakaz działania w konkurencyjnych przedsiębiorstwach.

Menedżer zatrudniony w celu prowadzenia przedsiębiorstwa jest również jego pełnomocnikiem, co skutkuje tym, iż każde jego działania dokonywane są z pełną odpowiedzialnością cywilnoprawną, ze strony właścicieli przedsiębiorstwa. Kontrakt menedżerki może jednak zawierać zapisy umożliwiające pociągniecie menedżera do odpowiedzialności odszkodowawczej za popełnione przez niego błędy oraz niedopatrzenia. W umowie o pracę, odpowiedzialność pracownika ograniczona jest do trzykrotności wynagrodzenia, natomiast w kontrakcie menedżerskim nie posiada ona ograniczeń, co skutkuje możliwością odpowiadania przez menedżera całym posiadanym majątkiem.

Kontrakt menedżerski, z punktu widzenia przedsiębiorcy jest korzystnym rozwiązaniem, głównie ze względu na nielimitowany czas pracy, który wiąże się z brakiem możliwości roszczenia nadgodzin. Główną zaletą umowy kontraktu menedżerskiego dla menedżera jest natomiast niezależność od kierownictwa firmy. Niestety kontrakt nie zapewnia możliwości ubiegania się o podstawowe świadczenia, gwarantowane przez umowę o pracę, na podstawie kodeksu pracy. W związku z tym menedżer, jeżeli takie zapisy nie znajdą się w umowie, nie otrzyma świadczeń chorobowych, urlopu wypoczynkowego, a także gwarancji minimalnego wynagrodzenia (co w praktyce nie ma większego znaczenie, ponieważ wynagrodzenia zazwyczaj jest kilkukrotnie wyższe niż wspomniana kwota).

Kontrakt menedżerski jest umową nienazwana, opierającą się kształtem o umowę zlecenie. Jednak w celu rozliczeń podatkowych, traktowana jest ona jako działalność wykonywana osobiście. Nie może ona także zostać ujęta w ramach działalności gospodarczej. Jednak kontrakt menedżerski daje możliwość rozliczania w kosztach wydatków ponoszonych przez menedżera, który nie jest członkiem rady nadzorczej lub zarządu. W praktyce często zdarza się także, że przedsiębiorcy, aby uniknąć opodatkowania, zakładają spółki komandytowe. Skutkuje to tym, iż komandytariusz, który pełni określone czynności na rzecz spółki i w jej umieniu, jest wolny od odpowiedzialności przekraczającej wartość sumy komandytowej. Jednak zawarcie umowy spółki komandytowej nadal przynosi skutki w postaci konieczności kwalifikowania dochodów do działalności wykonywanej osobiście. W związku z tym niemożliwe jest zastosowanie 19% podatku liniowego do przychodów uzyskanych przez menedżera oraz niemożliwe staje się rozliczanie kosztów uzyskania przychodów 20%, które możliwe jest w ramach umowy o dzieło lub zlecenia, a także 50% kosztów związanych z prawami autorskimi i z kosztami podwyższonymi wynikającymi z wydatków. Koszty uzyskania przychodu przez menedżera są rozliczane w podobny sposób jak w przypadku stosunku pracy. Często zdarza się jednak, że czynności zarządcze mogą być przeniesione na firmy zewnętrze znajdujące się w krajach egzekwujących niższe podatki. Dzięki temu możliwe jest unikanie wysokiego, krajowego opodatkowania.