Kompetencje miękkie na rynku pracy

Kzenon/bigstockphoto.com

Analiza struktury ofert pracy wskazuje, że wśród elementów składowych ogłoszenia oprócz charakterystyki stanowiska, na jakie ubiega się kandydat znajduje się również opis niezbędnych i pożądanych wymagań. Niezmiennie od kilku lat oprócz doświadczenia, kwalifikacji, a także dodatkowych umiejętności, pojawia się szereg kompetencji miękkich, które wydają się być niezbędne w środowisku pracy i są pożądane przez pracodawców. Co więcej z wielu analiz kompetencyjnych wynika, że kluczowe kompetencje miękkie są uniwersalne i wręcz niezmiernie przydatne w większości zawodów bez względu na zajmowanie stanowisko.

Kompetencje miękkie (soft skills) to wiedza i umiejętności interpersonalne, które są niezbędne do radzenia sobie w określonych sytuacjach. Tworzą je kompetencje zarówno osobiste (zarządzania sobą w, tym automotywacja) jak i społeczne (dotyczące współpracy z ludźmi). To względnie uniwersalny zestaw umiejętności, które sprawiają, że jednostka radzi sobie w sytuacjach kontaktów społecznych, budowaniu relacji z innymi, a także reaguje adekwatnie do zaistniałej sytuacji. Kompetencje miękkie są intencjonalne i specyficzne. Wśród kluczowych kompetencji miękkich znajdują się np.: komunikatywność (w tym nawiązywanie kontaktu), autoprezentacja, radzenie sobie ze stresem oraz umiejętność pracy pod presja czasu, zdolności adaptacyjne, umiejętność rozwiązywania konfliktów, podejmowanie decyzji, zdolność do jasnego określania własnych możliwości i wyrażania własnego zdania (asertywność), umiejętność pracy w grupie i wywierania wpływu na innych.

Kluczowa różnica pomiędzy kompetencjami twardymi (odnoszącymi się do posiadanych kwalifikacji i wiedzy merytorycznej w danym zakresie) a kompetencjami miękkimi polega na tym, że kompetencje twarde można zdobywać od zera, z kolei z określonym poziomem kompetencji miękkich człowiek przychodzi na świat. Można je zatem rozwijać, rozbudowywać doskonalić np. podczas treningów i szkoleń uczących zachowania się w określonych sytuacjach (wykorzystując np. pracę na przypadkach – case study, bądź symulacje).

Okazuje się, że obok zapotrzebowania na zmieniających się specjalistów w poszczególnych branżach, względnie stałe jest poszukiwanie pracowników, którzy posiadają wysoki poziom kompetencji miękkich (społecznych). Tacy pracownicy doskonale radzą sobie z pracą w zespole, potrafią budować relacje (w tym radzić sobie z konfliktami w grupie) i zarządzać swoim czasem pracy, co przekłada się na jakość świadczonej przez nich pracy.

Jak wynika z analiz raportów młodzi pracownicy, którzy dopiero rozpoczynają swoją aktywność na rynku pracy nie przywiązują tak dużej wagi do rozwijania kompetencji miękkich. Ze specjalnego raportu opracowanego przez Polską Agencję Rozwoju Przedsiębiorczości, który dotyczy współpracy środowiska biznesowego z edukacją wynika, że studenci za najmniej istotne oceniają właśnie kompetencje społeczne, podczas gdy pracodawcy dostrzegają deficyty w tym zakresie wśród pracowników. Dlatego coraz częściej inwestują w szkolenia z zakresu kompetencji miękkich dla swojej kadry, ponieważ właśnie poprzez stwarzanie sytuacji do wykorzystywania kompetencji interpersonalnych (miękkich), można je wyćwiczyć i rozwinąć.