Co to jest Krótki Łańcuch Dostaw?

Czym są Krótkie Łańcuchy Dostaw Żywności? To hasło, które ostatnio wzbudza nadzieję na poprawienie doli nie tylko rolników, ale każdego obywatela. Dzięki wdrażaniu koncepcji KŁDŻ w życie na nasze stoły miałaby trafiać świeża, nieprzetworzona żywność prosto od rolnika, on zaś otrzymywałby za nią pełne wynagrodzenie, z pominięciem pośredników.

Krótkie Łańcuchy Dostaw Żywności (nazywane też skrótowo Krótkimi Łańcuchami Żywności lub Krótkimi Łańcuchami Dostaw – KŁD) to koncepcja wprowadzana i rozwijana w ramach strategii wspierania rolnictwa w Unii Europejskiej. Celem jest KŁD wyeliminowanie pośredników z obrotu żywnością produkowaną przez rolników. Czyli to, co wyprodukuje rolnik miałoby bezpośrednio trafiać do konsumenta. Jaki z tego zysk? Można go rozpatrywać w kilku wymiarach:

• po wyeliminowaniu wynagrodzeń pośredników w obrocie powstaje nadwyżka finansowa, która pozwala zredukować ceny, a jednocześnie uzyskać lepszą marżę – dzięki temu finansowo zyskuje na tym zarówno rolnik, jak i konsument;
• do konsumentów trafia żywność świeża, nieprzetworzona, a więc też bardziej zdrowa – stają się oni nie tylko zdrowsi, ale również bardziej świadomi wyborów żywieniowych i ich wpływu na swój organizm oraz środowisko;
• rolnik ma bezpośredni kontakt z konsumentem, dzięki czemu wie, na co jest zapotrzebowanie, co uprawiać i produkować oraz w jaki sposób modyfikować swój asortyment tak, by lepiej trafiał w popyt.

Chęć przybliżenia producentów żywności do klientów to nie jest nowy pomysł. Prawdę mówiąc od kilku lat dosyć intensywnie dzieje się to oddolnie, ponieważ coraz więcej osób chce kupować swoje jedzenie bezpośrednio od producenta. Rośnie popularność wszelkiego rodzaju lokalnych targów z płodami rolnymi, kooperatyw spożywczych robiących wspólne zakupy czy prowadzonych na niewielką skalę tego typu przedsięwzięć w internecie. Można powiedzieć, że świadome podejście do kupowania jedzenia stało się modne.

Wychodząc naprzeciw tym potrzebom oraz mając na celu wzmocnienie i utrwalenie tego trendu, Unia Europejska realizuje programy KŁD adresowane do rolników. W ramach PRWO na lata 2014-2020 można było uzyskać dofinansowanie w celu usprawnienia sprzedaży produktów bezpośrednio klientom. Dofinansowanie takie obejmuje praktycznie komplet inwestycji mogących być niezbędnymi do realizacji KŁD, w tym zakup środka transportu, prace budowlane i remontowe, zakup wyposażenia oraz niezbędnych usług. Nadrzędnym celem jest tworzenie lokalnych Grup Operacyjnych.

Nie da się ukryć, że działaniom stymulującym rozwijanie Krótkich Łańcuchów Dostaw Żywności sprzyja obecna sytuacja pandemiczna. Niespodziewany atak COVID-19 oraz wywołany tym strach i wymuszony dystans społeczny, sprawiły, iż sporo osób niechętnie zaczęło patrzeć na robienie zakupów w zatłoczonych miejscach, takich jak supermarkety. KŁD mogą być odpowiedzią na potrzebę innej formuły zakupów, bardziej kameralnych, mniej masowych. Do tego oczywiście dochodzi rosnąca popularność zdrowego żywienia, jak też tzw. slow food, będącego aspektowym zawężeniem koncepcji slow life, czyli zmniejszania tempa życia oraz spędzania go bardziej lokalnie.