Do firm wrócą niezapowiedziane inspekcje PIP

Po 7 latach przywrócone mają zostać niezapowiedziane kontrole Państwowej Inspekcji Pracy. Eksperci nie mają większych wątpliwości, co do tego, że skłoni to pracodawców do bardziej sumiennego przestrzegania prawa.

Główny inspektor pracy Roman Giedrojć potwierdził, że Państwowa Inspekcja Pracy ma zamiar przywrócić niezapowiedziane kontrole w firmach. Zdaniem specjalistów, w ten sposób skuteczniej egzekwowane będą przepisy zawarte w Kodeksie pracy. Brak ostrzeżeń przed wizytami kontrolerów pozwoli określić rzeczywiste standardy pracy w konkretnych jednostkach. Nie będą to już warunki, które udało się przygotować od momentu otrzymania informacji o planowanej kontroli.

Przypomnijmy, że obowiązek informowania przedsiębiorstw o planowanej wizycie kontrolnej wprowadzono w 2009 r. Taki zapis znalazł się w Ustawie o swobodzie działalności gospodarczej. Zgodnie z tą zasadą, PIP na 7 dni przed planowaną kontrolą musi pisemnie powiadamiać podmioty gospodarcze o swoich zamiarach. Nie zawsze jednak udawało się poinformować firmy odpowiednio wcześnie, a wtedy sprawy wielokrotnie kończyły się w sądzie. Zdarzało się, że mimo zaobserwowanych nieprawidłowości, PIP nie mógł wyciągnąć konsekwencji od pracodawcy, ponieważ nie ostrzegł o planowanej wizycie z wymaganym wyprzedzeniem.

Niemniej jednak, odnotowano też szereg sytuacji, w których mimo braku zapowiedzi dotyczącej kontroli PIP, sąd przychylał się do decyzji inspektorów pracy w sprawie ukarania pracodawcy. Najczęściej tłumaczono to faktem, że kontrole nie były związane z zapisami Ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, tylko dyktowane troską o przestrzeganie Kodeksu pracy. Brak jednoznacznych wytycznych w sprawie niezapowiedzianych kontroli PIP-u powodował niemałe zamieszanie, dlatego szefowa tej jednostki zdecydowała się na wydanie takiej interpretacji przepisów, które wszystkim inspektorom umożliwia przeprowadzanie kontroli bez uprzedzania firm o takim zamiarze.

Przedsiębiorcy nie muszą jeszcze bać się nowych zasad, ponieważ PIP zapewnia, że początkowe kontrole będą miały charakter instruktażowy i o ile inspektorzy nie dopatrzą się rażących zaniedbań ze strony pracodawców, to nie będą nakładali na nich żadnych kar. W pierwszej kolejności, do końca tego roku, odbyć ma się ok. 3 tysiące niezapowiedzianych kontroli. W kolejnych latach ich liczba najprawdopodobniej wzrośnie.